Yazıda, Orta Anadolu Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü`nün 21.06.2021 tarihli ve 64901051 sayılı yazısına atıfla, bağlantıları Ankara Gümrük Müdürlüğünde işlem gören 25/05/2021 tarihli ve 21061600IM018241 sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatının “gaz tankı ve aksesuarları” ticari tanımlı eşyanın sevk ülkesinin İtalya, menşeinin ise Vietnam olarak beyan edildiği ve A.TR Dolaşım Belgesi beyan edilmeksizin Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında ithalat işlemlerinin gerçekleştirildiği; Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı eşyanın AB ülkeleri üzerinden ithalinde yükümlünün EMY’den kaçınmak amacıyla A.TR Dolaşım Belgesi beyan etmeksizin ithalat işlemlerine devam edebileceğinin değerlendirildiği ve Kararın amacının Avrupa Birliği ülkeleri üzerinden ithalatı sonucunda Türkiye aleyhine ortaya çıkan tarife farklılığının giderilmesi olduğu göz önüne alındığında, ilgili Müdürlükte işlem gören Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı Vietnam menşeli eşyanın AB ülkesinden ithal edilmesine rağmen A.TR Dolaşım Belgesi beyan edilmediği için EMY tahsil edilip edilmeyeceği hususunda tereddüt hasıl olduğu ifade edildi. Gümrükler Genel Müdürlüğünce gerek yazılı gerekse şifahi olarak alınan bildirimlerden; benzer durumun, tüm gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüklerinde yapılacak işlemlerde tereddüt oluşturduğunun anlaşıldığı iletildi.
Gümrükler Genel Müdürlüğünün gümrük müşavirleri derneklerine muhatap 13.11.2019 tarihli ve 48900138 sayılı yazısı ile muhtelif gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüklerine muhatap 17.02.2020 tarihli ve 52329579 sayılı yazısına atıfla; 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Karar`da ithalat işlemlerine yönelik olarak sadece gümrük vergisi ile KDV muafiyetinin düzenlendiği, bu kapsamda ek mali yükümlülüklere ilişkin bir muafiyetin yer almadığı ve eşyanın yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edilmesinin ek mali yükümlülük tahsilatını etkilemeyeceği hususlarına yer verildiği aktarıldı.
Diğer taraftan, 2018/11799 sayılı Bazı Ürünlerin İthalatında Ek Mali Yükümlülük Tahsili Hakkında Kararın, bazı ülkeler menşeli eşyanın Avrupa Birliği ülkeleri üzerinden ithalatı sonucunda Türkiye aleyhine ortaya çıkan tarife farklılığının giderilmesi amacıyla hazırlandığı, Bangladeş, Bolivya, Cape Verde, Endonezya, Hindistan, Kamboçya, Moğolistan, Pakistan, Paraguay, Sri Lanka, Ukrayna ve Vietnam menşeli eşyanın AB ülkeleri üzerinden A.TR dolaşım belgesi eşliğinde ithal edilmesi halinde telafi edici vergi olarak ek mali yükümlülük tahsil edilmesine ilişkin olduğu belirtildi.
Söz konusu kararın, Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) kapsamında AB ve Türkiye’nin uyguladığı tarifeler arasındaki farkın Türkiye aleyhine ticaret sapması yaratmasını engellemek amacıyla oluşturulduğu vurgulandı. Bu doğrultuda, AB ile Türkiye arasındaki tarife farklılığını gidermek üzere belirli tarife pozisyonlarında ve Karar`da yer alan ülkelerin AB ve Türkiye`nin GTS sistemlerindeki statüsüne göre; “Diğer Ülkeler” (DÜ) gümrük vergisi veya “DÜ” gümrük vergisi ile “Gelişme Yolundaki Ülkeler” (GYÜ) gümrük vergisi arasındaki fark kadar ek mali yükümlülük tahsil edildiği aktarıldı. Dolayısı ile AB ülkeleri üzerinden Türkiye’ye gelen bir eşyaya ilişkin serbest dolaşıma giriş beyannamesinin ekinde A.TR Dolaşım Belgesinin ibraz edilmediği durumlarda, beyanname konusu eşyanın 2018/11799 sayılı Karar eki listede yer alsa dahi ek mali yükümlülük doğmadığının altı çizildi.
Buna ek olarak, her ne kadar Avrupa Birliği ile Türkiye arasında Gümrük Birliği uygulandığı ve bu kapsamda eşyanın tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere serbest dolaşım statüsü A.TR Dolaşım Belgesi ile kanıtlanmakta ise de, Avrupa Birliği ülkeleri üzerinden Türkiye’ye ithalatı gerçekleştirilen her eşyanın gümrük birliği kapsamında serbest dolaşımda olması zorunluluğu bulunmadığına işaret edildi. Gümrük birliği çerçevesinde tercihli tarife oranlarından faydalanmak isteyen yükümlülerce A.TR Dolaşım Belgesi ibraz edilerek eşyanın serbest dolaşım statüsü kanıtlanmakta, bunun kanıtlanmadığı durumlarda ise gümrük idaresince tercihli tarife uygulanmadığı belirtildi. Dolayısı ile AB ülkelerinden ithal edilen her eşya için A.TR Dolaşım Belgesi eklenmesinin zorunlu olmadığı, söz konusu belgenin ibraz edilmesi hususunun yükümlünün takdirinde olduğu bildirildi.
Bu çerçevede, Avrupa Birliği ülkeleri üzerinden A.TR Dolaşım Belgesi ibraz edilmeksizin gelen eşya için 2018/11799 sayılı Karar gereğince ek mali yükümlülük doğmadığından, bahse konu eşyanın yatırım teşvik belgesi kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın ek mali yükümlülük tahsil edilmemesi gerektiği vurgulandı.
İlgili yazı için tıklayınız.